Najchętniej rzuciłbym wszystko i spędził lipiec w Londynie. Dlaczego? Ano dlatego, że właśnie w lipcu w londyńskim British Film Institute (czyli miejscu, które szanuję i uwielbiam) będzie można zobaczyć dziesięć filmów, które były inspiracją dla Christophera Nolana, kiedy pracował nad Dunkierką. Przedpremierowo pokazany zostanie też nowy film mistrza, do którego osobiście zrobi prelekcję.
Christopher Nolan jest wielkim fanem oglądania filmów w kinach i na taśmie celuloidowej. Dlatego też bardzo chciał pokazać widzom filmowe klasyki, który były dla niego inspiracją w trakcie prac nad Dunkierką.
“Mogliście się spodziewać, że będą to filmy wojenne, ale dla mnie Dunkierka to bardziej film o przetrwaniu niż o wojnie” – wyjaśnia reżyser Mrocznego rycerza.
Skojarzyło mi się to ze słowami Stanleya Kubricka, który mówił, że Lista Schindlera nie jest filmem o Holokauście, tylko o ratowaniu ludzi i że Lśnienie jest filmem optymistycznym, bo opowiada o tym, że istnieje życie po śmierci.
Ale wracając do przeglądu…
„Jedno spojrzenie na esej Jamesa Jonesa Phony War Films (w którym wymienia kilka moich klasycznych filmowych faworytów) wyjaśnia, co kryje się za pokazaniem w filmie prawdziwej wojny” – kontynuuje Nolan. „Zdaniem Jonesa film Na zachodzie bez zmian (Lewis Milestone, 1930) jako pierwszy i najlepiej pokazał to, że wojna dehumanizuje. Oglądając to arcydzieło, trudno się nie zgodzić, że intensywność i koszmar wojny nigdy nie były bardziej przerażające”.
W opinii Nolana ten film świetnie pokazuje potęgę sprzeciwu przeciwko szukaniu sensu i logiki w indywidualnym ludzkim losie.
„Większość pozostałych filmów z tego przeglądu dzieli się na dwie inne, ale zazębiające się ze sobą kategorie – od klasyków o uznanej pozycji takich jak Cena strachu (Henri-Georges Clouzot, 1953) i Obcego (Ridley Scott, 1979), po bardziej współczesne tykające zegarki, przez które obgryza się w czasie seansu paznokcie, czyli Speed: Niebezpieczna prędkość (Jan de Bont, 1994) i Niepowstrzymanego (Tony Scott, 2010)” – wymienił Nolan.
Twórca Incepcji zwrócił uwagę na to, że w trakcie oglądania tych filmów widz może się zagłębić w mechanizmy używania suspensu i tego, jaki napięcie ma wpływ na reakcje widowni.
„Pozostałe filmowy tytuły zgłębiają możliwość czystego opowiadania obrazami – w niemej klasyce Chciwość Stroheima (1924) i Wschodzie słońca Murnaua (1927), albo we fragmentach Córki Ryana (David Lean, 1970) z porywającymi scenami z nieosłoniętymi od wiatru plażami i uderzającymi falami” – opowiada mistrz.
„Relacja między geograficznym spektaklem a narracją i tematyką tych dzieł jest niesamowita i inspirująca. To czyste kino” – podkreśla Nolan.
Z kolei Bitwa o Algier (Gillo Pontecorvo, 1966) jest dla niego ponadczasowym i wstrząsającym przykładem narracji rodem z kina verite, którego bohaterowie obchodzą widzów po prostu dlatego, że czujemy się zanurzeni w ich świat i przeciwności, z którymi się zmagają.
Wizualny splendor, przeplatające się narracje i agresywnie anachroniczna muzyka z Rydwanów ognia Huhga Hudsona (1981) zaowocowały natomiast arcydziełem brytyjskich niedomówień, których popularność dynamicznie zaciemnia jego radykalną wymowę.
„Na koniec, żadna analiza filmowego suspensu i wizualnego opowiadania obrazami nie byłaby kompletna bez Hitchcocka i jego technicznej wirtuozerii w Zagranicznym korespondencie (1949) – opowieści o strąceniu samolotu nad morzem dostarczyła inspiracji, którą podjęliśmy w Dunkierce” – dodał mistrz.
„Wszystkie te filmy zostaną pokazane w formacie 35 mm albo 75 mm. Mam nadzieje, że będziecie się dobrze bawić przy okazji tej rzadkiej okazji do obejrzenia niesamowitych filmów w ich oryginalnej analogowej chwale, tak jak chciała tego natura” – powiedział Nolan.
Nolan tworzy hyperfilmy, które nie kończą się wraz z napisami końcowymi, ale na długo pozostają w mojej pamięci i skłaniają mnie do refleksji. Jest dla mnie Bobem Dylanem kina ze względu na to, jak zmienia to medium. A nawet pozornie drobne detale w warstwie wizualnej i dźwiękowej potrafią zrobić ogromną różnicę.
Z wybranych przez niego filmów na dużym ekranie widziałem tylko Wschód słońca i zrobił na mnie duże wrażenie. W trakcie seansu zauważyłem, że jeden z jego fragmentów posłużył za inspirację do być może najsłynniejszej sceny z Titanica Jamesa Camerona. Nie dziwi mnie więc, że Nolan inspiruje się tym filmem i tym bardziej go Wam polecam.
Szczegóły na: BFI.
SEZON:
Lista:
Przedpremiera: Dunkierka + prelekcja reżysera Christophera Nolana.
Bilety £24, concs £19.20.
Czwartek 13 lipca
20:15 NFT1
Chciwość
USA 1924. Dir Erich von Stroheim. With Gibson Gowland, Zasu Pitts, Jean Hersholt. 132min. 35mm. PG.
Niedziela 2 lipca
15:10 NFT1 /
Niedziela 9 lipca
14:15 NFT3
Wschód słońca
USA 1927. Dir FW Murnau. With George O’Brien,
Janet Gaynor, Margaret Livingston. 94min.
35mm. With score.
Poniedziałek 3 lipca
20:40 NFT2
Sobota 8 lipca
18:20 NFT2
Środa 12 lipca
20:50 NFT2
Na zachodzie bez zmian
USA 1930. Dir Lewis
Milestone. With Lew Ayres,
Louis Wolheim, John Wray. 133min with restored soundtrack.
35mm. PG
Niedziela 2 lipca
17:20 NFT3
Czwartek 6 lipca
18:00 NFT3
Zagraniczny korespondent
USA 1940. Dir Alfred Hitchcock. With Laraine
Day, George Sanders, Joel McCrea.
119min. 35mm. PG
Sobota 1 lipca
15:20 NFT1
/
Niedziela 22 lipca
15:10 NFT3
Cena strachu
Le salaire de la peur
France
–
Italy 1953. Dir Henri
–
Georges Clouzot.
With Yves
Montand, Charles Vanel, Véra
Clouzot. 147min. 35mm.
EST. PG
Sobota 15 lipca
18:00 NFT1
/
Sobota 22 lipca
17:40 NFT3
Bitwa o Algier
Wtorek 4 lipca
18:15 NFT3 /
Niedziela 9 lipca
20:10 NFT1
Córka Ryana
UK 1970. Dir David Lean. With John Mills,
Sarah Miles, Robert Mitchum. 194min
(+ interval). 70mm. 15
Niedziela 16 lipca
15:15 NFT1 /
Wtorek 19 lipca
19:00 NFT1
Obcy
UK
USA 1979. Dir Ridley Scott. With Sigourney Weaver, John Hurt, Ian Holm. 116min. 35mm. 15
Niedziela 23 lipca
20:15 NFT1 /
Sobota 29 lipca
20:45 NFT1
Rydwany ognia
UK 1981. Dir Hugh Hudson. With Ben Cross,
Ian Charleson, Ian Holm,
Nicholas Farrell.
123min. 35mm. PG
Sobota 15 lipca.
15:20 NFT3 /
Niedziela 23 lipca
17:40 NFT1
Speed. Niebezpieczna prędkość
USA 1994. Dir Jan de Bont. With Keanu Reeves, Sandra Bullock, Dennis Hopper.
116min.
35mm. 15
Wtorek 25 lipca
20:50 NFT1 /
Niedziela 30 lipca
17:20 NFT3
Niepowstrzymany
Unstoppable
USA 2010. Dir Tony Scott.
With Denzel Washington, Chris Pine,
Rosario Dawson. 98min.
35mm. 12A
Sobota 29 lipca
17:50 NFT3 /
Poniedziałek 31 lipca
20:45 NFT.
